این بیماری در مرحله حذف قرار دارد و جزء بیماری های قابل گزارش فوری می باشد.
عامل بیماری سرخک
عمل مولد سرخک ویروسی حاوی RNA با قطر حدود 120 تا 250 نانومتر از جنس موربیلی ویروس ها و از خانواده پارامیکسوویروس هاست. ویروس سرخک به گرما و نور خورشید شدیداً حساس است و در درجه حرارت خیلی پایین برای مدت طولانی زنده باقی می ماند.
دوره کمون و علائم
12 – 8 روز و به طور متوسط 10 روز است.
علائم مقدماتی
تب بالای 3/38 و خستگی و سرفه و آب ریزش بینی، التهاب ملتحمه بثورات جلدی (دانه های قرمز رنگ روی پوست) که در اثر فشار محو می شوند. این دانه ها در فاصله روز سوم تا هفتم از بین می رود.
اپیدمیولوژی
سرخک در همه کشورها دیده می شود. شیوع بیماری بیشتر در فصل زمستان و بهار است.
منابع و مخازن و راه انتقال
انسان تنها مخزن ویروس وحشی سرخک است، ولی میمون نیز ممکن است دچار عفونت خفیفی شود.
راه انتقال بیماری
به صورت اولیه از فرد به فرد، از طریق ویروس موجود در هوا که به وسیله تماس مستقیم با ترشحات بینی و گلوی فرد بیمار صورت می پذیرد. میزان حمله در بین اعضای خانواده 80% است.
دوره سرایت 2 تا 4 روز قبل از شروع بثورات و تا 4 روز بعد از بروز بثورات سرخکی می باشد. بیماری به راحتی در مهد کودک ها و مدارس منتشر می شود.
عوامل مساعد کننده جهت ابتلاء به بیماری
سن: سرخک بیشتر در کودکان شایع است.
وضعیت تغذیه: کودکان دچار سوء تغذیه بیشتر در معرض خطر می باشند.
جنس: میزان بروز سرخک در هر دو جنس برابر است، اما عوارض سرخک در جنس مذکر بیشتر از جنس مؤنث است.
یک بار ابتلا به این بیماری ایمنی دائمی ایجاد می کند و ابتلاء مجدد نادر است.
درمان
چنانچه موردی در خانواده علائم تب و بثورات داشته باشد به عنوان مورد مشکوک تلقی می شود که بایستی از فرد مبتلا نمونه های آزمایشگاهی تهیه و جواب قطعی به تهران آزمایشگاه کشوری سرخک و سرخجه ارسال گردد.
درمان خاصی جهت بیماری سرخک وجود ندارد، تجویز ویتامین A به کودکانی که بیماری سرخک دارند در کاهش شدت بیماری و میزان کشندگی بیماری مؤثر است.
پیشگیری
1 – ارتقاء آگاهی بهداشتی در فاصله 1 متری و کسانی که زیر یک سقف زندگی می کنند در معرض خطر هستند بایستی در اطاقی که تهویه مناسب دارد فرد مبتلا باشد.
2 – رفع مشکلات اقتصادی.
3 – واکسیناسیون – تزریق واکسن طی 72 ساعت اول بعد از تماس با ویروس اثر پیشگیری دارد.
4 – جداسازی بیماران در بیمارستان تا 4 روز بعد از بروز بثورات پوستی.
5 – تجویز ایمونوگلوبولین در طی 5 روز اول بعد از تماس با بیمار.
در حال حاضر جهت پیشگیری از سرخک، واکسن سرخک به همراه با سرخجه و اوریون به نام MMR در طی دو نوبت: 12 ماهگی و 18 ماهگی به کودک تزریق می شود که در کشور پوشش واکسیناسیون بالای 98% را به خود اختصاص داده است.
جهت حذف و کنترل بیماری سرخک بایستی هر نوع تب که متعاقب آن دانه های جلدی که بر روی بدن ظهور پیدا می کند جهت بررسی های بعدی با شماره تلفن 3315103 گزارش گردد.
معصومه ابوالحسنی
کارشناس مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت شهرستان کرمان